Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kuzey Kore ile karşılıklı savunma anlaşması imzaladıktan sonra perşembe günü Vietnam’ın başkenti Hanoi’de Vietnamlı liderlerle bir araya geldi.
PUTIN NEDEN HANOI’DE?
Vietnam ve Rusya’nın 1950’lere kadar uzanan yakın ilişkileri var. Ancak Hanoi’nin Putin’e Ukrayna konusunda Kuzey Kore lideri Kim Jong Un gibi “tam destek” sözü vermesi pek olası değil.
Güneydoğu Asya’nın üretim merkezi, yıllardır herhangi bir büyük güçle çok yakın ittifak kurmaktan özenle kaçındı. Bunun nedeni “bambu diplomasisi” olarak adlandırılan esneklik yoluyla güç arama yaklaşımı.
Hem ABD Başkanı Joe Biden hem de Çinli lider Şi Cinping geçtiğimiz aylarda ilişkileri derinleştirmek için ziyarette bulunmuştu.
Uluslararası Kriz Grubu Asya Programı Direktör Yardımcısı Huong Le Thu, yaptırımlar altında olan ve dünyanın büyük bir kısmı tarafından parya olarak görülen Putin’i kabul etmenin “Hanoi’nin çok yönlü korumasının ne kadar ileri gidebileceğinin ve diğer büyük güçler tarafından hala kabul görebileceğinin bir testi” olacağını söyledi.
Thu’ya göre bu gezi Rus lider için uluslararası destekçileri olduğunu göstermek açısından bir fırsat olabilir.
İKİ ÜLKENİN GEÇMİŞİ NE?
Eski Sovyetler Birliği, 1950 yılında Ho Chi Minh’in Vietnam hükümetini tanıyan ve diplomatik ilişkiler kuran ilk ülkelerden biriydi.
1991’e kadar yaklaşık 50 bin Vietnamlı Sovyet üniversitelerinde eğitim gördü ve birbirini izleyen Vietnam hükümetleri on yıllar boyunca Kremlin tarafından sağlanan silahlara büyük ölçüde bağımlı oldu.
ABD ile savaş sırasında Sovyetler Birliği Vietnam’a avcı uçakları, füzeler, helikopterler ve tankların yanı sıra yaklaşık 11 bin asker sağladı. Rusya 1995-2023 yılları arasında Vietnam’ın silah ithalatının yüzde 80’inden fazlasını karşıladı.
Moskova ayrıca Vietnam’ın Güney Çin Denizi’ndeki stratejik Cam Ranh Körfezi’ni 2002 yılına kadar yirmi yıldan fazla bir süre Asya Pasifik’teki askeri üssü olarak kullandı.
İki ülke 2012 yılında ilişkilerini Hanoi’nin en yüksek seviyesi olan “kapsamlı stratejik ortaklığa” yükseltti. Avustralya, Çin, Hindistan, Japonya, Güney Kore ve Amerika Birleşik Devletleri de Vietnam ile en üst düzey ilişkileri paylaşıyor.
NE GÖRÜŞECEKLER?
Rus yetkililer görüşmelerin ticaret, eğitim ve enerji konularına, özellikle de Moskova’nın Vietnam’ın temiz enerjiye geçişine nasıl yardımcı olabileceğine odaklanacağını söylüyor.
Ancak analistler silah ihracatı, Ukrayna’daki savaş ve Moskova’nın Hanoi’nin gelişmekte olan ekonomilerden oluşan BRICS grubuna katılması için vaat ettiği desteğin de masada olacağını söylüyor.
Vietnam’ın Rusya’dan silah ithalatı, Ukrayna işgali nedeniyle uygulanan uluslararası yaptırımlar nedeniyle son yıllarda düşüş gösterdi.
Avustralya’nın Yeni Güney Galler Üniversitesi’nde siyaset profesörü olan Carl Thayer, kapalı kapılar ardında iki tarafın muhtemelen Batı’nın yaptırımlarına takılmadan iş yapmanın yolları üzerinde çalışacağını söylüyor.
PUTIN’DEN İLK AÇIKLAMALAR
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de Rusya’nın Vietnam ile enerji ve güvenlik alanlarında ortaklık kurmaya istekli olduğunu söyledi.
Putin ayrıca Rus şirketlerinin Vietnam’daki sıvılaştırılmış doğalgaz projelerine yatırım yapmaya hazır olduklarını da söyledi.
Rus lider bu açıklamaları Vietnam Devlet Başkanı To Lam ile televizyonda yayınlanan bir basın brifinginde yaptı.
